pierwsza
Wielki słownik ortograficzny PWN
pierw•szy; -w•si
sto dwu•dziesty pierw•szy sto dwu•dziestego pierw•szego
Słownik języka polskiego PWN
pierwsza «godzina pierwsza po południu lub w nocy»
formuła pierwsza, formuła jeden «klasa najszybszych samochodów wyścigowych»
liczba pierwsza «liczba naturalna większa od zera, mająca tylko dwa dzielniki naturalne: jedność i siebie samą»
pierwsza komunia «w Kościele katolickim: uroczystość przystąpienia przez dzieci po raz pierwszy do komunii»
pierwsza pomoc «podstawowe czynności, jakie trzeba wykonać dla ratowania czyjegoś życia lub zdrowia w nagłych wypadkach»
pierwsze pot. «pierwsze danie»
artykuł pierwszej potrzeby «artykuł niezbędny w codziennym życiu»
pierwsze danie «zupa podawana w czasie obiadu jako pierwsza potrawa»
pierwsze śniadanie «najwcześniejszy posiłek spożywany rano»
rozkład liczby na czynniki pierwsze «przedstawienie danej liczby całkowitej w postaci iloczynu liczb pierwszych»
rozłożyć liczbę na czynniki pierwsze «przedstawić liczbę w postaci iloczynu liczb pierwszych»
bieg pierwszy, drugi, trzeci, czwarty itp. «poszczególne przełożenia skrzyni biegów, umożliwiające różne stopnie szybkości jazdy pojazdów mechanicznych»
oparzenie pierwszego, drugiego, trzeciego lub czwartego stopnia «oparzenie skóry określone w zależności od jej uszkodzenia»
pierwszy I
1. «znajdujący się na początku, przed wszystkimi wyliczanymi osobami, rzeczami itp.»
2. «znajdujący się na początku pod względem czasu»
3. «odgrywający w czymś najważniejszą rolę»
4. «przewyższający innych pod jakimś względem»
pierwszy II «pierwszy dzień miesiąca»
pierwszy gatunek «pierwszy stopień jakości towaru»
pierwszy oficer «oficer pełniący najważniejszą funkcję na statku po kapitanie»
pierwszy skrzypek «główny skrzypek orkiestry symfonicznej»
pierwszy tancerz «najlepszy tancerz w zespole baletowym»
równanie liniowe, równanie pierwszego stopnia «równanie, w którym zmienna lub zmienne występują w pierwszej potędze»
Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego
Zasady pisowni i interpunkcji
Porady językowe
pierwsze 10 osób
31.05.2004
Spieramy się ze znajomymi na temat sformułowania często spotykanego z okazji rozmaitych konkursów: pierwsze 10 osób, które nadeślą prawidłową odpowiedź czy może pierwsze 10 osób, które nadeśle prawidłową odpowiedź? A może 10 pierwszych osób, które…? A może zmiana z pierwsze 10 osób na 10 pierwszych osób ma tu znaczenie?
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
pierwsze koty… i pogoda pod psem
8.10.2002
Skąd wzięło się powiedzenie pierwsze koty za płoty i pogoda pod psem?
Z poważaniem
Ryszard
Z poważaniem
Ryszard
pierwsze pięć dni tygodnia
22.11.2012
Szanowna Poradnio,
czy wyrażenie pierwsze pięć dni tygodnia jest skonstruowane poprawnie? Z logicznego punktu widzenia wydaje mi się, iż pierwszy może być tylko pierwszy dzień tygodnia, czyli poniedziałek.
Z serdecznymi pozdrowieniami
Justyna Radoń
czy wyrażenie pierwsze pięć dni tygodnia jest skonstruowane poprawnie? Z logicznego punktu widzenia wydaje mi się, iż pierwszy może być tylko pierwszy dzień tygodnia, czyli poniedziałek.
Z serdecznymi pozdrowieniami
Justyna Radoń
Ciekawostki
Pierwsza jaskółka
Czyli: zwiastun. Choć w przysłowiu jest powiedziane, że jedna jaskółka wiosny nie czyni, widzimy w jaskółce zapowiedź tej wiosny. Jeszcze jej nie uczyniła, ale już ją wróży. Druga jaskółka, trzecia i pozostałe nie mają tak symbolicznego znaczenia.
Mówimy „Pierwsze koty za płoty”, mając na myśli to, że po pierwszych próbach przezwyciężenia jakichś trudności, często nieudanych, następne będą łatwiejsze.
Mówimy „Ciekawość to pierwszy stopień do piekła”, mając na myśli to, że interesowanie się nie swoimi sprawami może prowadzić do przykrych skutków.
Mówimy „Kto pierwszy, ten lepszy”, mając na myśli to, że im prędzej ktoś coś zrobi lub gdzieś się znajdzie, tym prędzej osiągnie swój cel.
Korpus języka polskiego
Autentyczne przykłady użycia w piśmie i mowie zgromadzone w Korpusie
- ... I przypuszczam, że gdyby taki uzdrowiciel, zamiast wmawiać takiemu klientowi pierwszemu lepszemu i wprowadzać mu mentalność Buddy, żeby wziął takiego człowieka...
- ... Drugim przedsięwzięciem mającym na celu zapewnienie dostaw nowych, po raz pierwszy wykonywanych w Polsce przyrządów optycznych, było wezwanie przez Departament III...
- ... jej własności fizyczno-chemicznych oraz zjawisk będących następstwami tych dwóch pierwszych czynników. Zależności między nimi są rozmaite, lecz są one ściśle...
Encyklopedia PWN
potoczne określenie grupy urzędników państwowych związanych ideologicznie z obozem J. Piłsudskiego, działającej 1926–31;
związek taktyczny formowany w ZSRR od V 1943,
formacja wojskowa utworzona przez J. Piłsudskiego w Krakowie, za zgodą władz austriackich, 3 VIII 1914 jako kadra przyszłego wojska;
związek kawalerii sow. w czasie wojny domowej w Rosji 1917–22;
związek operacyjny WP, → armie Wojska Polskiego 1944–45.
