[51] 14.2. Pisownia s, z, c, n przed spółgłoskami miękkimi

14.2. [51] Pisownia s, z, c, n przed spółgłoskami miękkimi
Wymienione spółgłoski zachowują się w grupach spółgłoskowych z następującą po nich spółgłoską miękką dwojako: albo zostają zmiękczone, albo pozostają twarde. W niektórych tylko wypadkach owo zmiękczenie znajduje odzwierciedlenie w pisowni.
14.2.1. Spółgłoski s, z, n przed spółgłoskami miękkimi ć, , ń oraz l są wymawiane miękko i ich miękkość oznaczana jest w piśmie w takich zakończeniach lub połączeniach niebędących przedrostkiem ani przyrostkiem, jak:
a) -ście, -ździe, np. moście, paście, poście, wzroście, gwieździe, pojeździe, zjeździe;
b) -iści, -yści, -aści, np. detaliści, moraliści, noweliści, panczeniści, pesymiści, artyści, drogerzyści, motorzyści, rowerzyści, turyści, entuzjaści, protoplaści;
c) -śle, -źle, np. krześle, maśle, pośle, wiośle, koźle;
d) -śnie, -źnie, np. Krośnie, Miłośnie, wiośnie, Białostocczyźnie, bieliźnie, błaźnie, dulszczyźnie, Kielecczyźnie;
e) -ańcia, -ańcio, -uńcio, np. pańcia, Jańcio, szefuńcio;
f) -ździ-, np. październik, uździenica, ujaździanin.
14.2.2. Spółgłoski s, z przed wargowymi spółgłoskami miękkimi , , , niezależnie od wymowy piszemy jako twarde:
a) -izmie, -yzmie, -azmie, np. pozytywizmie, romantyzmie, Dyzmie, entuzjazmie, marazmie, plazmie;
b) -smie, -spie, -zbie, np. pasmie (a. paśmie), wyspie, przyzbie;
c) -zwie, np. nazwie.
WYJĄTKI: czasopiśmie, piśmie, piśmiennictwo, piśmienny.
14.2.3. Spółgłoskę n przed ć, , ń, ś wymawiamy twardo lub miękko, miękkości tej jednak w piśmie nie oznaczamy:
a) -ncie, -ndzie, np. konwencie, prominencie, propagandzie, rundzie;
b) -nci, -ncik, np. asystenci, studenci, akcencik, elemencik, momencik;
c) -nnie, np. fontannie, pannie, sutannie, wannie;
d) -nsie, np. awansie, fajansie, .pasjansie, romansie.
14.2.4. W piśmie nie oznaczamy miękkości spółgłoski s przed ś oraz c przed ć, np. o lassie, w occie.
 
 
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego