46.1. [170] Przed czasownikami
Partykułę nie jako wykładnik zaprzeczenia piszemy rozdzielnie przed czasownikami:
nie chcieć, nie odbyć, nie zrywać, nie jestem, nie jedzie, nie telefonowałem, nie zawiadomiła, nie świeciło, nie świeciłabym, nie zaskoczyłby, nie przeszkadzaj, nie roznoś, niech nie krzyczy, Janka nie ma w domu, Janek nie ma tej książki, nie wypadało się śmiać.
Ta reguła odnosi się również do czasowników, które bez przeczenia nie mają inne znaczenie:
nie dojadać (= głodować, oszczędzać na jedzeniu); dojadać (= kończyć jedzenie)
nie dopisywać (np. o apetycie); dopisywać (od: pisać)
nie dostawać (= nie otrzymywać, brakować); dostawać (= otrzymywać)
nie dosypiać (= spać krócej, niż się powinno); dosypiać (= śpiąc, dotrwać do pewnego czasu).
Reguła odnosi się również do czasownika nie omieszkać:
Nie omieszkaj (= nie zaniedbaj) iść do lekarza,
a także do używanego w środowisku prawniczym zwrotu nie omieszkać stawiennictwa (= nie zaniedbać stawienia się gdzieś).
WYJĄTKI: Czasowniki utworzone od rzeczowników z przedrostkowym nie, np. niepokoić (od: niepokój), niewolić (od: niewola), a także czasowniki niedomagać, niedowidzieć, nienawidzić.
Pisownia niedosłyszeć lub nie dosłyszeć zależy od znaczenia:
Mój ojciec od kilku lat niedosłyszy (= słabo słyszy),
Stenotypistka nie dosłyszała (= nie usłyszała) ostatniego słowa.
O rozdzielnej pisowni nie z imiesłowami przymiotnikowymi — zob. 45.3.
