ii

Słownik języka polskiego PWN*

jin II, in II, yin II [wym. jin] «zawierający pierwiastek jin»
znowu II, znowuż II, znów II
1. «partykuła podkreślająca przeciwstawienie treści danego zdania treści zdania poprzedzającego, np. Tu wyszłaś trochę poważnie. Ale znowuż na innych zdjęciach wyglądasz bardzo młodo.»
2. «partykuła wyrażająca polemikę mówiącego z przywołanym sądem, np. Nie taki on znowu wysoki.»
3. «partykuła wyrażająca zniecierpliwienie mówiącego»
azali II, azaliż II daw. «spójnik przyłączający do zdania nadrzędnego pytanie zależne»
dobyć IIdobywać II daw. «wyjąć coś»
dociec IIdociekać II «dowiedzieć się czegoś lub wykryć coś»
domierzyć IIdomierzać II pot. «obliczyć domiar»
dosadzić IIdosadzać II «posadzić kogoś gdzieś dodatkowo, obok kogoś już tam siedzącego»
ekspres II, expres II «sposób wykonania usługi polegający na zrobieniu czegoś jak najszybciej»
• ekspresowy • ekspresowo
ekstra II, extra II
1. «dodatkowo, osobno»
2. «bardzo dobrze, atrakcyjnie»
ful II, full II pot. «pod dostatkiem»
jang II, yang II [wym. jang] «zawierający pierwiastek jang»
kilkutonowy II, kilkotonowy II «składający się z kilku tonów»
krztynę II, krzynę II «zaimek komunikujący o niedużej ilości rzeczy lub o niewielkim stopniu natężenia cechy lub stanu»
• krztynkę, krzynkę
kuknąć IIkukać II pot. «spojrzeć ukradkiem»
ledwo II, ledwie II «spójnik międzyzdaniowy wskazujący na bezpośrednie następstwo zdarzeń, np. Ledwo zabrał się do pracy, zadzwonił telefon.»
leworęczny II, leworęki II «osoba leworęczna»
• leworęczna, leworęka
maksi II, maxi II [wym. maks-i] «ubranie sięgające do kostek»
maksimum II, maximum II [wym. maks-imum] «co najwyżej, maksymalnie»
metalik II, metalic II [wym. metalik] «o lakierze: mający metaliczny połysk»
mormorando II, murmurando II «mrucząc, nucąc melodię bez słów, z zamkniętymi ustami»
naczesać IInaczesywać II «czesząc, zgromadzić dużo czegoś»
na jeża II, na jeżyka II «o sposobie obcięcia włosów: krótko na kilka milimetrów»
naprzeciw II, naprzeciwko II «po przeciwnej, przeciwległej stronie»
nawrócić IInawracać II
1. «nakłonić kogoś do zmiany wyznania»
2. «nakłonić kogoś do przyjęcia poglądów przeciwnych do tych, które wyznaje»
nonajron II, non-iron II [wym. nonajron] «niewymagający prasowania»
odparować IIodparowywać II
1. «odbić cios, odeprzeć natarcie, zwłaszcza w szermierce»
2. «szybko i zdecydowanie odpowiedzieć»
odpaść IIodpasać II
1. «karmiąc zwierzę paszą, doprowadzić je do pożądanej tuszy»
2. pot. «obficie żywiąc kogoś, spowodować, że staje się grubszy»
odstać się IIodstawać się II «o cieczy: oczyścić się przez osadzenie się na dnie lub wypłynięcie na powierzchnię domieszek, zanieczyszczeń»
omal II, omalże II «partykuła nadająca wyrazowi, który poprzedza, odcień przybliżenia, mniejszej dokładności, np. Naiwność granicząca omalże z głupotą.»
opaść IIopasać II «powiększyć wagę zwierzęcia przez intensywne karmienie»
opatrzyć się IIopatrywać się II «opatrzyć siebie samego»
ostać się II, ostać II daw. «ocaleć lub przetrwać»
p.m. II, P.M. II «post mortem»
podpaść IIpodpasać II
1. «spowodować u zwierząt domowych przybranie na wadze»
2. pot. «spowodować u kogoś przybranie na wadze»
pośpieszny II, pospieszny II «pociąg lub autobus pośpieszny»
powlec się IIpowlekać się, powłóczyć się II «okryć się warstwą czegoś»
praworęczny II, praworęki II «osoba praworęczna»
• praworęczna, praworęka
przebrać IIprzebierać II
1. «oczyścić coś, wybierając to, co właściwe, a odrzucając to, co uszkodzone, zepsute»
2. przebierać «nie móc się zdecydować na coś, rzadziej na kogoś»
3. przebierać «kolejno coś przesuwać, przekładać, zwykle palcami»
4. daw. «wybrać do dna lub wziąć za wiele»
przebrać się IIprzebierać się II daw. «wyczerpać się»
przesadzić IIprzesadzać II
1. «posadzić kogoś gdzie indziej»
2. «przenieść kogoś przez coś, pomóc komuś przedostać się na drugą stronę czegoś»
przyśpieszony II, przyspieszony II «autobus lub pociąg szybszy niż inne, ponieważ ma mniej przystanków»
puf II, puff II «dom publiczny, zwłaszcza dla więźniów w obozie»
purée II [wym. pire], piure II [wym. piure] «przetarty po ugotowaniu i mający postać papki»
pycha III, pychota II, pyszota II pot. «znakomity w smaku»
Re II, Ra II mit. egip. «ubóstwione Słońce, stwórca świata, władca bogów, ludzi i państwa zmarłych»
rozpłaszczyć się IIrozpłaszczać się II pot. «zdjąć płaszcz, okrycie»
rozsadzić IIrozsadzać II
1. «wyznaczyć miejsca siedzące wielu osobom»
2. «rozdzielić, sadzając w różnych miejscach osoby siedzące poprzednio razem»
rozwieść się IIrozwodzić się II «powiedzieć, napisać o czymś rozwlekle, szczegółowo»
spędzić IIspędzać II «przebyć gdzieś jakiś czas»
spoić IIspajać II pot. «upić kogoś»
ścienić IIścieniać II daw. «osłonić przed światłem, rzucając cień»
topless II, toples II «damski strój plażowy ograniczony do majtek od kostiumu kąpielowego»
ugadać się IIugadywać się II pot. «zmęczyć się lub nasycić gadaniem»
utkać IIutykać II
1. pot. «wypełnić czymś dziury, szpary w celu zabezpieczenia przed przedostaniem się przez nie wody, zimna itp.»
2. pot. «poustawiać wiele czegoś na małej powierzchni»
wideo II, video II «związany z techniką rejestrowania i odtwarzania obrazu i dźwięku na taśmie magnetycznej»
zaperzyć się IIzaperzać się II «pokryć się perzem»
zaręczyć IIzaręczać II «doprowadzić do czyichś zaręczyn»
zaryćzarywać II, zaryć sięzarywać się II «mocno zagłębić się w coś»
zarysować IIzarysowywać II «zrobić rysę na czymś»
zarysować się IIzarysowywać się II «zostać zarysowanym lub pokryć się rysami»
zarzucić IIzarzucać II
1. «szybkim ruchem zawiesić coś na czymś lub zaczepić o coś»
2. «rzucając wiele czegoś, pokryć lub wypełnić coś tym»
3. «zwrócić się do kogoś z wieloma pytaniami, prośbami, sprawami itp.»
4. «nałożyć ubranie na ramiona, nie wkładając rąk w rękawy»
5. «przestać zajmować się czymś»
6. «o pojeździe: ześlizgnąć się tylnymi kołami w bok przy gwałtownym skręcie, przyśpieszeniu lub hamowaniu; też: spowodować takie ześlizgnięcie się»
7. «przykryć coś czymś»
8. «rzucić coś niedbale, byle gdzie i nie móc tego później znaleźć»
zastawić IIzastawiać II «dać coś w zastaw»
zawalićzawalać II
1. «zasypać lub zatarasować jakieś miejsce czymś wielkim i ciężkim lub masą czegoś»
2. «zapełnić jakąś przestrzeń dużą ilością czegoś»
3. «o czymś wielkim i ciężkim lub o masie czegoś: spadając, zasypać lub zatarasować jakieś miejsce»
4. zawalać II «zająć sobą jakąś przestrzeń»
5. «dać komuś bardzo dużo pracy»
6. pot. «nie dotrzymać terminu wykonania czegoś lub zrobić coś źle»
zawieść IIzawodzić II
1. «zaprowadzić kogoś gdzieś»
2. «o drodze: dojść do jakiegoś miejsca»
3. «pomóc komuś coś osiągnąć lub sprawić, że znajdzie się w jakiejś sytuacji»
zgrać się IIzgrywać się II «stracić wszystkie pieniądze, grając w grę hazardową»
znieść IIznosić II
1. «cierpliwie wytrzymać coś nieprzyjemnego»
2. «wykazać tolerancję wobec kogoś lub czegoś»
znieść się IIznosić się II
1. «o jakichś czynnikach, siłach przyrody itp.: usunąć wzajemnie swoje działania»
2. fiz. «o siłach: zrównoważyć wzajemnie swoje działanie»
zwlec się IIzwlekać się II pot. «opóźnić się»
a II
1. «spójnik łączący zdania lub wyrażenia o przeciwstawnej treści, np. On gra, a ona tańczy. Nauka a zabawa.»
2. «spójnik przyłączający zdanie lub wyrażenie uzupełniające wcześniejszą informację, np. Kwitły kwiaty, a nad nimi uwijały się pszczoły.»
3. «spójnik przyłączający zdanie wyrażające konsekwencje tego, o czym była mowa wcześniej, np. Zastąpię cię w pracy, a ty odpoczniesz.»
4. «spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie o treści niezgodnej z tym, co można wnioskować na podstawie zdania poprzedzającego, np. Zjadł dużo, a ciągle był głodny.»
5. «spójnik łączący słowa o takiej samej postaci, powtórzone w celu podkreślenia tego, o czym mowa w zdaniu, np. Takie przykłady można mnożyć a mnożyć.»
6. «spójnik łączący powtórzone zaimki wskazujące, użyte w tym celu, by dane wyrażenie nie miało określonego odniesienia, np. Nazywał się tak a tak.»
aby II
1. «partykuła wyrażająca życzenie mówiącego, np. Aby wam się dobrze działo!»
2. pot. «partykuła wyrażająca wątpliwość mówiącego co do prawdziwości sądu zawartego w pytaniu, np. Aby nie za późno na wizytę?»
a.c. II «anno currente»
afgański II «język afgański»
aga II «wielka ropucha żyjąca w południowej i środkowej Ameryce»
agora II «drobna moneta izraelska»
agrafa II, agrafon «słowa i poglądy przypisywane Jezusowi, niezapisane w czterech Ewangeliach kanonicznych»
akacja II «w starożytnym Rzymie: jedno- lub dwumasztowy okręt z ożaglowaniem rejowym»
akcja II «papier wartościowy»
• akcyjny
akurat II «przysłówek komunikujący, że zdarzenie odbywa się w danej chwili lub bezpośrednio przed nią»
alba II «w poezji średniowiecznej: liryczna pieśń miłosna zawierająca motyw pożegnania kochanki o świcie»
albański II «język albański»
albo II «partykuła używana między dwoma określeniami ilości lub liczby, komunikująca, że podane wielkości są przybliżone, np. Służyłem do mszy dwa albo trzy razy dziennie.»
ale II «partykuła wzmacniająca, wyrażająca zdumienie, podziw, zaskoczenie, podkreślająca kontrast sytuacji, np. Ale suknia! Ale pomówmy poważnie!»
aliści II daw. «partykuła wzmacniająca, wyrażająca zwykle odmienność, np. Aliści już w pierwszym starciu ponieśli klęskę.»
alpaga II pot. «tanie wino»
alpaka II «stop miedzi, cynku i niklu»
• alpakowy
alwar II «każdy z dwunastu tamilskich poetów, którzy wędrowali od świątyni do światyni, śpiewając tworzone przez siebie hymny na cześć boga Wisznu»
amazonka II «papuga o jaskrawozielonym upierzeniu, hodowana ze względu na zdolność naśladowania mowy ludzkiej»
amerykański II «język amerykański»
Amida II, amida «w judaizmie: modlitwa codzienna, recytowana w pozycji stojącej z twarzą zwróconą ku Jerozolimie»
amonit II «kopalny głowonóg czteroskrzelny»
• amonitowy
angielski II «język angielski»
anglez II «taniec pochodzenia angielskiego, popularny w XVII–XIX w.; też: muzyka do tego tańca»
ani II «partykuła przecząca poprzedzająca orzeczenie czasownikowe, np. Ani pisnął., niektóre użycia rzeczownikowe, np. Nie wypił ani kropli., występująca w utartych połączeniach oznaczających brak czegoś, np. Ani krzty; ani odrobinę; ani razu; ani trochę.»
aniżeli II «przyimek łączący podstawę porównania z wyrażeniem, które komunikuje zwykle wyższy stopień nasilenia cechy, np. Była ładniejsza aniżeli jej koleżanka.»
apelacja II «rejon uprawy winorośli, w którym produkuje się wino określonego rodzaju»

Zagraj z nami!

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego