1. «partykuła włączająca do danego zbioru wyróżniony przez nią element, np. Trzeba i jego zaprosić., lub wprowadzająca w zdanie wyrażenie wtrącone, np. Obrady, i tak spóźnione, odwlekały się.»

2. «partykuła wprowadzająca wypowiedź akceptującą czyjąś wcześniejszą wypowiedź, np. Idę spać. – I słusznie.»

3. «partykuła poprzedzająca składnik zdania, który komunikuje o jednym z możliwych zachowań w danej sytuacji, np. Mogę i sama to naprawić., lub określający minimalny zakres niespełnionych oczekiwań mówiącego, np. Wychodząc i słowa nie powiedział.»