Europy. W tym zachodnim kulcie Gorbaczowa odzywa się echo starego paradoksu. Rosja od wieków fascynowała Zachód. Przepastna, tajemnicza, wcielenie mitycznej słowiańskiej duszy. A to przecież Rosja podkreślała swą odrębność od Zachodu i jego cywilizacji. W XIX w. rosyjscy słowianofile piętnowali odszczepieństwo Polaków, którzy "zdradzili" słowiańszczyznę dla Zachodu. Nawet liberał Aleksander Hercen uważał, że tylko Rosja może przewodzić Słowianom. To jedno ze źródeł żywej do dziś wzajemnej nieufności w stosunkach polsko-rosyjskich.<br>Teraz Zachód naprawdę przejął się wscho­dnią Europą. Uznał dążenia państw powstałych na gruzach bloku radzieckiego. I oto maszerujemy chyba po raz pierwszy w historii rzeczywiście w dość zgodnym ordynku