i funkcje sztuki. Dzieło, w kulturze przeżywającej kryzys, podporządkowane zostaje regułom rynkowej gry. Nie doskonałość dzieła, warunkująca jego rolę społeczną, staje się decydującym<br>wymaganiem. Ma być inne od poprzednich, odmienne w wyglądzie, jakby zręczniejsze, wygodniejsze. Ma spełniać wymagania, jakie stawiamy nowemu modelowi auta. Ma być efektowniejsze i łatwo się sprzedawać. Inaczej mówiąc, dzieło ma być przede wszystkim nowe. Jego sens, działanie i skutki działania schodzą na drugi plan.<br> Tak budowana kultura, mimo iż nieustannie proponuje wciąż nowe wartości - w każdym razie przedmioty jako wartość przedstawiane - ogranicza prawo człowieka do wyboru, ogranicza jego wolność przy użyciu metod innych niż tradycyjne. Wyznacza granice jego