pominąć pobytu w Wiecznym Mieście Jana Matejki, chociaż był on tam tylko z krótką wizytą i bardzo oficjalną. Z okazji dwusetnej rocznicy odsieczy wiedeńskiej mistrz Matejko namalował obraz <name type="tit">Sobieski pod Wiedniem</>, przeznaczony w pierwotnym zamiarze dla Muzeum Narodowego w Krakowie. Zorganizowano nawet społeczną zbiórkę pieniędzy, aby zapłacić artyście za dzieło. Jednakże on, zbliżając się do zakończenia pracy, zmienił zamiar i powziął decyzję przesłania obrazu w darze papieżowi. W kraju nie akceptowano pomysłu artysty, który jednak trwał nieugięcie przy powziętym zamiarze i nawet nie chciał wykonać kopii dla Muzeum Narodowego. Koledzy malarze ostrzegali go, że doradcy papiescy w sprawach artystycznych na pewno