bytu. Puszczała się na tę wędrówkę głównie ludność bezrolna, gospodarze zaś w tych okolicach, gdzie wojna poczyniła najwięcej szkód rolnictwu.<br>W ogóle jednak chłopi oswobodzeni, jeśli nie szli do wojska, nie znajdowali też zajęcia poza gospodarką rolną i osiadali w tej samej lub innej wsi, na warunkach podyktowanych przez pana. Pańszczyzna utrzymała się więc mimo zniesienia poddaństwa.<br>Pociągało to dla chłopa dalsze niekorzystne konsekwencje. Chłop pańszczyźniany, jako niewłaściciel, nie mógł głosować w zgromadzeniach gminnych; nie mógł także korzystać z dobrodziejstw Kodeksu Napoleona, który brał w opiekę własność typu <br>burżuazyjnego. Przestał wprawdzie podlegać zwierzchności dominialnej, ale rząd na jej miejsce ustanowił w