szlachcic mógł wówczas na bieżąco przeczytać w języku rodzimym lub po łacinie. Do wyjątków należały: polski przekład opisu zdobycia przez Marka Jakimowskiego galery tureckiej (1628) oraz Dzieje tureckie i utarczki kozackie z Tatary (1615) Marcina Paszkowskiego, gdzie na pierwszych 65 stronach czytelnik znajdował barwny obraz losów Jakuba Kimikowskiego. Pojmany przez Tatarów, sprzedany następnie Turkom, zwiedził niemal całe ich państwo, by w końcu przez Hiszpanię i Włochy wrócić do ojczyzny (w orszaku nuncjusza Germanika Malaspiny, 1592).<br>Stosunkowo często natomiast wznawiano relacje z podróży do Ziemi Świętej: dziełko bernardyna Anzelma (1512) doczekało się tylko w XVI wieku aż czterech kolejnych wydań. Szesnaście edycji