Towarzystwa Historyczno-Literackiego, które istnieje do dnia dzisiejszego i sprawuje pieczę nad Biblioteką.<br>Trzeba tu zaznaczyć, że charakter tych organizacji działających 150 lat temu miał i ma nadal wpływ na profil instytucji. Trzy z nich oddawały się przede wszystkim działalności naukowej niezależnej od rządów zaborczych, podczas gdy najstarsza z nich, Towarzystwo Literackie, pod przewodnictwem generał a<br>Józefa Bema, stawiało sobie cele polityczne i przez kilkanaście<br>lat redagowało każdego roku memoriał &lt;hi rend="italic"&gt; Kilka słów w sprawie polskiej&lt;/&gt;, rozdając go członkom parlamentu francuskiego i innym osobistościom. Jak wiadomo, Wielka Emigracja była mocno skłócona ("potępieńcze swary"), dzieląc się na swego rodzaju lewicę i prawicę. Towarzystwo Historyczno