wojny światowej. Przez Szwecję i Finlandię udało się wrócić do domu. Wobec tego, że byłem jedynakiem, przez pewien okres czasu nie podlegałem służbie wojskowej. Następnie, jak niemal wszyscy Polacy, szukaliśmy wyjścia, by nie być wcielonym do wojska. W tym celu wstąpiłem do "Siewieropomoszczi" - organizacji mającej na celu dostarczenie produktów dla aprowizacji armii. Byłem zatrudniony na południu Rosji - do Krymu włącznie. Ciężkie zapalenie płuc zmusiło mnie na wiosnę 1916 r. do powrotu do domu. Ku jesieni 1916 r. znalazłem się w Niżnym Nowogrodzie jako pracownik instytucji mającej za zadanie organizowanie stad bydła, które miały być skierowane do Królestwa Polskiego po jego odzyskaniu