własnego stosunku do świata zewnę-trznego. Z niej może się wyłonić męstwo lub tchórzostwo, mądrość lub krótkowidztwo, dzielność lub chwiejność w stosunku do świata. Stąd spotykane dzisiaj określenia wolności akcentują w niej przede wszystkim moment czystej "kreatywności", dzięki której wykracza ona ponad zasadę zachowania energii. Szczególnie pięknie mówił o tym aspekcie wolności Bergson, gdy opisywał proces tworzenia się aktu wolnego: <q>"Oto pęka zewnętrzna skorupa, upadając pod niemożliwym do zatrzymania ciśnieniem. Tak zatem w głębiach Ja i pod warstwą doskonale poukładanych i bardzo rozumnych argumentów dokonuje się jakieś wzburzenie, a poprzez to wzrastający napór uczuć i idei, bez wątpienia wcale nie nieświadomych