południa było narażone na najazdy ludów stepowych: Pieczyngów i Połowców. Natomiast na północy i północnym zachodzie słabość i brak organizacji politycznej ludów fińskich i bałtyjskich stwarzały olbrzymie możliwości dalszej ekspansji. <br><br>Książęta z rodu Rurykowiczów nie byli absolutnymi władcami, lecz przede wszystkim naczelnikami drużyny, wodzami i sędziami. Ich układy z cesarzami bizantyńskimi musiały być potwierdzane przez wszystkich ważniejszych dostojników. Każdy z synów książęcych (także nieprawego pochodzenia) miał jednakowe prawo do dziedzictwa, co stwarzało perspektywy rozbicia państwa. Trwałe różnice między plemionami, które weszły w skład państwa ruskiego, czyniło takie perspektywy bardzo prawdopodobnymi, zwłaszcza gdy do starych różnic dołączyły się nowe, wynikające z rywalizacji