zaliczyć należy kątomierz-busolę, lornetę nożycową, lornetę zwiadu artyleryjskiego.<br>Rozwój artylerii morskiej oraz powstanie artylerii przeciwlotniczej przyczynił się do skonstruowania skomplikowanych urządzeń mechanicznych połączonych z optycznymi dalmierzami, za pomocą których wypracowywano elementy celowania do szybko poruszających się obiektów (okręt, samolot). Przyrządy te stosowane w artylerii przeciwlotniczej nazywano przyrządami lub aparatami centralnymi, a w marynarce wojennej i artylerii brzegowej centralami artyleryjskimi. Skuteczne prowadzenie ognia artyleryjskiego wymagało dokonywania dokładnych pomiarów odległości zwalczanego celu od stanowiska ogniowego lub punktu obserwacyjnego. Aby spełnić ten wymóg, powstała rodzina dalmierzy optycznych. W zależności od przeznaczenia różniły się one między sobą zasadą budowy, wielkością, masą itd.<br>Pierwszym przyrządem