1353 dżuma osłabiła natarcie i Europa powoli podnosiła się z upadku. Ale to nie była już ta sama Europa. Zaraza nie czyniła różnic między swymi ofiarami. Zabierała życie kmieciowi i baronowi czy biskupowi, możnym i maluczkim pospołu... System feudalny, który już powoli kruszał, zawalił się nagle z hukiem. Nad średniowieczem czarna śmierć opuściła kurtynę.<br> To, co się stało w XIV stuleciu, było bezsprzecznie największą znaną pandemią dżumy. Zaraza nadeszła niby ukoronowanie całego pasma nieszczęść, jakie spadły na ludzkość u schyłku średniowiecza. Spustoszenie siał trąd, szkorbut i grypa, od czasu do czasu dręczyła ludzi choroba zwana ogniem świętego Antoniego, która wywoływana była spożyciem