niepojęte, jakby autonomiczne prawa, rządzące umysłem człowieka?... czy po prostu światem?<br>stworzeniem? W Kosmosie "ja" (tak narratora, jak Leona) zostaje jeśli nie wydrwione to na pewno - pozbawione powabu i powagi. W Ferdydurke ani Gombrowicz, ani narrator nie wątpią w swój ostateczny sukces.<br>W tej grze, której stawką jest zainteresowanie czytelnika, czyli - to u Gombrowicza równoznaczne - wzbogacenie osobowości pisarza... w tej grze zatem istnieje niewątpliwie moment erotyczny. Tkwi on w pragnieniu podobania się, w tej tęsknocie do drugiego człowieka, o jakiej często wspominał Gombrowicz. To pragnienie jest zarazem czynne - pisarz musi czytelnika uwieść, narzucić mu się, przekonać go, że warto się z nim