i talentów, a także tłumienie twórczego życia politycznego w społeczeństwie; nadmiernie wysokie koszty ludzkie w zamian za rzeczywiście osiągnięte zyski gospodarcze i w rezultacie spadek wydajności na skutek nadmiernej centralizacji w rękach państwa; stopniowe pogarszanie zbiurokratyzowanego systemu opieki społecznej, który początkowo stanowił główną zdobycz rządów komunistycznych; i wreszcie hamowanie, poprzez dogmatyczne ograniczenia, rozwoju nauki i sztuki.<br> To historyczne fiasko, dziś już otwarcie przyznawane przez komunistycznych przywódców będących zwolennikami reform, ma korzenie głębsze niż "błędy i wypaczenia", których się wreszcie żałuje. Wywodzi się ono z operacyjnych, instytucjonalnych i filozoficznych braków komunistycznego eksperymentu. Prawdę mówiąc tkwiło ono głęboko w samej istocie praktyki marksizmu