obligowała ich rodowa solidarność, ale mogli bezkarnie odmówić wsparcia. Zemsta im nie groziła. W ostateczności tylko sam sprawca "płacił swoim życiem". Podmiotem wróżdy była zbiorowość, ale ofiarą zemsty padała, przynajmniej w tym wypadku, jednostka. Czy było to powszechną regułą, archetypem wróżdy w tradycji prawnej ludów barbarzyńskich?<br><br>*<br><br>Nakazując w rozdziale 74 edyktu, żeby poszkodowani - zamiast mścić się - przyjmowali nawiązki, Rotari napominał jednocześnie, aby po przyjęciu okupu nikt nie żywił podstępnego zamiaru zemsty (nec dolus teneatur).<br>Tradycyjne postawy nie ustępowały jednak łatwo, zwłaszcza gdy chodziło o zabójstwo i wergeld. Wymownym tego świadectwem jest rozdział 143 edyktu Rotariego ("O tym, kto po przyjęciu zadośćuczynienia