w nich zbawczą sztukę "zachowywania stałego dystansu" względem świata przy jednoczesnej niemożności kompletnego oderwania się od niego. Kolejny paradoks: to właśnie opanowanie sztuki dystansu pozwala na ogląd z bliska. Jak to ujmuje Havel: "Zarysy prawdziwego sensu można dostrzec jedynie z dna absurdu".<br> Wszystko to prawda, ale, na moje rozeznanie, cytowany epizod mówi znacznie więcej o samym Havlu niż o ogólnych cechach kultury środkowoeuropejskiej. Nawet z panoramą tej kultury w tle, portret Havla rysujący się w jego sztukach, esejach i pismach autobiograficznych uderza szczególnie doskonałą równowagą pomiędzy natężeniem imperatywu moralnego a bezbrzeżnością autoironii. Ta ostatnia jest nie tylko wrodzoną skłonnością umysłu. Bierze