niebezpieczeństwa, jakie niesie nacjonalizm. Jednakże trzeba zważyć, że filozofia narodowa prowadzi do pogłębienia przez naród samowiedzy. Brak ideałów wytyczających kierunek działania narodu sprawia, że jego przedstawiciele zaczynają koncentrować nadmierną uwagę wokół wartości materialnych. Odwoływanie się do tradycji staje się deklaratywne. W każdym razie, doświadczenia naszego stulecia wskazują najwyraźniej, że siła idei filozoficznych bywa większa niż dynamika zmian ekonomiczno-technicznych.<br>Charakter narodowy filozofii polskiej zaznacza się wyraziście począwszy od XIX wieku. Historiozoficzne rozmyślania nad przeszłością narodu i przewidywanie przyszłości stały się dominujące w filozofii okresu 1830--1863. Zasadniczy sens ówczesnych dociekań zawarł się w pytaniu: "skąd i dokąd idziemy". Przypomnienie tych czasów