Co więcej, nawet w szeregach komunistów pojawiła się powszechna skłonność do pewnego filozoficznego ekumenizmu, przypominającego trochę to, co się w ostatnich latach dzieje w organizacjach religijnych. Dobrym przykładem takiego "relatywizmu" w myśleniu jest nasilająca się tendencja sowieckich komentatorów do przyznawania że budowa komunizmu w Związku Sowieckim pociągała za sobą wypaczenia ideologiczne, które pozbawiają doświadczenie sowieckie jakiejkolwiek powszechnie obowiązującej mocy. Intelektualny pragmatyzm i synkretyzm są może mile widzianą oznaką większej tolerancji, ale są także sygnałem rosnącego doktrynalnego - lub religijnego - indyferentyzmu. Taki indyferentyzm jest pierwszą fazą w stopniowym trwonieniu najistotniejszych wierzeń. Pociąga on za sobą nieuchronnie przejście od absolutyzmu do relatywizmu, od dogmatów