trzech kierunkach. Po pierwsze: Żydzi założyli i wspomagają instytucje, które na całym świecie rozpowszechniają ich sposób opowiadania o Holocauście. Po drugie: solidarnie na całym świecie zajmują się gwałtownym reagowaniem na wszelkie przejawy antysemityzmu. Po trzecie wreszcie: doprowadzili do powstania i umocnienia swojego własnego państwa.<br><br> Powstanie państwa Izrael miało też poważne implikacje teologiczne. Do tej pory, jeśli kończył się jakiś trudny okres w dziejach żydowskich, na przykład dobiegały kresu prześladowania, interpretowano to często jako znak rozpoczęcia się ery mesjańskiej. Utworzenie własnego państwa w 1948 roku oraz odzyskanie Jerozolimy w 1967 roku również postrzegane jest w perspektywie mesjanistycznej. Szlomo Goren, były główny rabin