rodzinnej. Dlatego też wszystko, co możemy powiedzieć o najdawniejszych metodach nawigacji pełnomorskiej, pochodzi przede wszystkim z greckiej i rzymskiej literatury pięknej, trochę z pism geograficznych. Jedyne pisane źródła starożytne o ściśle żeglugowym przeznaczeniu, jakie dotrwały do naszych czasów, to periple - przewodniki, opisujące warunki żeglugi przybrzeżnej: odległości między portami, ukształtowanie wybrzeża, jednym słowem te informacje, które zawierają współczesne locje.<br>Najstarszy zachowany periplus greckiego żeglarza Pseudo-Skilaksa pochodzi z IV wieku p.n.e. Opis północno-zachodniego wybrzeża afrykańskiego wygląda w nim tak:<br><br>&lt;gap&gt;<br><br>Z takich przewodników i relacji z podróży korzystali starożytni geografowie. Posługiwał się nimi Eratostenes (275-195 p.n.e.), sporządzając pierwszą