czytelnym znakiem. Przerwanie lektury nie było szokiem, nawet wewnątrz segmentu: powrót dokonywał się gładko, w przestrzeń rozpoznawalną i przyjazną. Geometria świata rządzonego zasadą zachowania energii i teorią ewolucji znajdowała lustrzane odbicie w geometrii tekstu - ta odcisnąć się miała w świadomości zestandaryzowanego czytelnika; nad całością procesu matrycowania modeli czuwał autor w maskach narratora i bohatera. Lecz nawet ten stabilny wzór - wobec dzisiejszej świadomości metaliterackiej - przestaje być oczywisty.<br>Najpierw pozycja czytelnika, początkowy moment lektury. Składają się nań wszystkie poprzednie teksty, w ruchu identyfikacji nowego ze starym, a więc tempo w dużej mierze zależy od skumulowanej w czytelniku energii i jej (przewidywalnych bądź nie