postaci zwojów taśmy. Zwracał już zresztą na to uwagę Ingarden, wysuwając tezę o zasadniczej jednoczesności dzieła literackiego i twierdząc, że to czytelnik oddala się od kolejno czytanych faz dzieła, one same natomiast istnieją nadal. Jednak czasowość w sensie dosłownym Ingarden przypisywał tylko konkretyzacji. O czasowości w samym tekście mówił raczej metaforycznie. Ja natomiast chcę zaproponować ważne przesunięcie: to nie czas lektury określa czasowość dzieła, lecz samo dzieło jest mapą czasoprzestrzeni, po której - po części "za plecami autora" - posuwa się czytelnik. Nawiązując do przykładu z początku tekstu można powiedzieć: czytelnik w tej wyprawie przez czasoprzestrzeń odgrywa rolę wielbłąda w karawanie, autor - rolę