posłuchają, liczne odpusty i błogosławieństwo Boże. Zwracał się zaś do ludu (rolników, rzemieślników, oficjalistów, żołnierzy) wzywając go na wojnę przeciw panom i przeciw monarchom. Chłopi mieli odebrać wydartą im ziemię i w sojuszu z ludem rosyjskim wywalczyć sobie zupełną swobodę. List kładł nacisk na współpracę chłopów z ludem miejskim i napomykał też, że niektórzy dobrzy panowie sami gotowi są dać chłopom ziemię i wziąć udział w ich walce. Był pisany z talentem i z siłą przekonania; nie zawierał, rzecz prosta, dokładnego programu pożądanych reform agrarnych. Z dużo późniejszych, ogólnikowosocjalistycznych wypowiedzi Ściegiennego trudno coś wnosić o jego poglądach z lat czterdziestych.<br>W