Giocond posiadają wiele cech wspólnych, odbiorem zaś - słuchaniem, patrzeniem, czytaniem - steruje własna tradycja arcydzieła, umacniana przez tych "znawców", z których się Gombrowicz tak naśmiewał.<br>Przychodziło mu to tym łatwiej, że nigdy się właściwą teorią sztuki (czy literatury) nie zajmował... Chyba się jednak nie mylę, sądząc, że jego - raczej żartobliwe niż pedantyczne - wypowiedzi nabierają spoistości wtedy, kiedy przyjąć, że dzieła sztuki nie rozumiał substancjalnie, ale komunikacyjnie (chociaż nigdzie tego wyraźnie nie powiedział). Sądził chyba, że przedmiot artystyczny (obraz, powieść) konstytuuje się w dzieło sztuki tyleż dzięki odbiorcy, co dzięki twórcy... Ale zaraz dodawał jakby: czytając, patrząc, ten odbiorca ciekaw jest tyle dzieła