odsunięty w 1948 roku pod zarzutem "<q>odchylenia prawicowonacjonalistycznego</>". Oznacza to koniec stalinizmu w Polsce. Półsuwerenność, półdemokracja i półpluralizm cechujące Polskę w latach 1944-1947 zostają przywrócone. Radzieccy doradcy musieli opuścić kraj, ograniczono omnipotencję i bezkarność UB, robotnicy zyskali wpływ na zarządzanie przedsiębiorstwami (Rady Robotnicze), Kościół odzyskał autonomię, zarzucono kolektywizację rolnictwa, <hi rend="italic">quasi</> opozycyjne ugrupowania są tolerowane, cenzura jest łagodniejsza, wolności akademickie częściowo przywrócone. Wszystkie te pozytywne zmiany nie obejmowały jednak jądra systemu. Niewątpliwie były one odstępstwami od obowiązującego wzoru komunizmu sowieckiego, lecz w żadnym razie nie naruszały jego istoty. Podstawowe sfery życia publicznego pozostawały, jak uprzednio, pod pełną kontrolą partii. Nadto Gomułkowska