Reakcja nadwrażliwości&lt;/&gt;<br>Inną reakcją obronną roślin jest reakcja nadwrażliwości (ang. &lt;foreign lang="eng"&gt;hypersensitive response - HR&lt;/&gt;), [40, 41, 46]. W jej wyniku następuje gwałtowne zamieranie komórek wokół miejsca zakażonego. Dzięki tego rodzaju "samobójczej" reakcji patogen zostaje "uwięziony" w martwej tkance i nie może się dalej rozprzestrzeniać (ryc. 4.6, ryc. 4.7). Występowanie reakcji nadwrażliwości w przypadku chorób wirusowych i grzybowych było obserwowane i badane od dawna. Dopiero jednak w ostatnich kilkunastu latach wyjaśniono doniosłą rolę tego zjawiska także w przypadku chorób bakteryjnych [39]. Większość bakterii chorobotwórczych dla roślin jest zdolna do wywołania reakcji nadwrażliwości. Rozwija się ona w następujących układach:<br>a) między bakteriami