amund, czy też pozostawali w związku z patronem. Akt wyzwolenia był bowiem swego rodzaju adopcją, wprowadzeniem człowieka, który wychodził z prawnego niebytu, do wspólnoty plemiennej, a w wypadku zachowania patronatu także do wspólnoty krewniaczej jego pana.<br>W rozdziale 226 edyktu etniczne określenie domini Langobardi ma sens odróżniający od innych - zapewne rzymskich - panów, których wyzwoleńcy nie otrzymywali prawa Longobardów. Edykt Rotariego nie zajmował się wprawdzie Rzymianami ani ich wyzwoleńcami, wydaje się jednak, że w takich wypadkach obowiązywała zasada symetrii: jaki pan, taki kram. W 769 r., gdy diakon Gratus syn Simpliciusa, Rzymianin z racji pochodzenia i z tytułu przynależności do stanu duchownego