uwalniając ze swych wnętrz kwarki i gluony. Uzyskamy wtedy plazmę kwarkowo-gluonową. Okazuje się, że taka plazma powstaje nie tylko przez ściskanie materii jądrowej, lecz również przez jej podgrzewanie. Rzecz w tym, że na skutek dostarczania ciepła rodzą się coraz to nowe hadrony i w pewnym momencie panuje, jak przy ściskaniu, tak ogromny tłok, że materia hadronowa zamienia się w plazmę. Jest sprawą oczywistą, że zaraz po Wielkim Wybuchu, gdy wszechświat był bardzo mały i gorący, materia go wypełniająca była właśnie w postaci plazmy kwarkowo-gluonowej. Gdy potężne gwiazdy wypaliwszy swe jądrowe paliwo zapadają się pod naciskiem sił grawitacji, gęstość materii