który z poczuciem odpowiedzialności podjąłby się napisania takiego nekrologu, skoro tylko liczba zachorowań spadła z milionów czy dziesiątków tysięcy do kilkudziesięciu wypadków w skali rocznej. Trudno jest bowiem z całą pewnością powiedzieć, dlaczego dżuma znalazła się w odwrocie. Kto wie, czy wysiłki ze strony ludzi nie są tu tylko przyczyną uboczną, a więc nie ma szczególnych powodów do dumy. Może w ciągu tych sześciu czy siedmiu wieków, kiedy to zaraza wędrowała po świecie, człowiek stał się w pewnym stopniu odporny? Nasze metody leczenia i zapobiegania nie są jeszcze doskonałe. Najnowsze badania idą w kierunku znalezienia pewnych mikroskopijnych pasożytów, które by nękały