pozbawione konkretnego, dotykalnego istnienia może wpływać na coś innego, co jest tak konkretne i tak fizyczne? Jest to pytanie dotychczas bez odpowiedzi, ale należy ono do tej klasy pytań, które przez samo ich postawienie dostarczają już jakąś informację. Pytanie to mianowicie informuje o tym, że metody współczesnej fizyki są za ubogie, by sprostać wszystkim problemom, jakie kryje w sobie Wszechświat. Wszechświat i pod tym względem pozostaje otwarty.<br>Nawet gdyby Wszechświat był fizycznie układem "zamkniętym", gdyby był raz na zawsze zdeterminowany swoimi warunkami początkowymi, wprowadzenie do Wszechświata człowieka, wraz ze stworzoną przez niego racjonalną wiedzą, otwiera Wszechświat, czyni go układem z otwartymi