krajów i do Chin, ale również na Zachód. W jakiejś mierze cieszył się zaufaniem władz, choć mówił wiele z tego, co myślał - z zachowaniem dobrych manier, ale całkiem stanowczo i tak, że jego stanowisko nie mogło budzić żadnych wątpliwości.<br>Wrócił do kraju po wojnie - choć łatwiej niż wielu innych mógł urządzić się dobrze na emigracji - gdyż uważał to za swój obowiązek. Wiedział, że władzom Polski Ludowej zależy na sławnych uczonych, na wielkich pisarzach i artystach i że zależy im na nich w dwójnasób, gdy noszą herbowe historyczne nazwiska. Wiedział, że dostarcza tym władzom legitymacji zarówno wobec polskiej opinii publicznej, jak wobec Zachodu