stała się fenomenem marzenia. Odpowiednio do tego faktu ustawiali się powinowaci z duchem <page nr=67> Dobrego Dzikusa, na przykład ci, którzy mówili o "<q>najpiękniejszych wskazaniach natury, którym potoczna Moralność i Polityka stale zadają kłam</>" (Morelly, <name type="tit">Kodeks natury</>). To bardzo charakterystyczne stanowisko wydało w polskiej myśli wiele owoców, począwszy od filomatów z ich "utopią zakonu", z pragnieniem stworzenia wyspy sprawiedliwych wśród upadłego i ciemnego społeczeństwa. Łączy się to z duchem młodzieńczych, romantycznych, dziewiętnastowiecznych "związków przyjaźni", z buntem przeciw egoistycznym, zaskorupiałym "starym"; klasyczny przykład - <name type="tit">Oda do młodości</> Mickiewicza, który tę myśl rozwinął później w <name type="tit">Księgach pielgrzymstwa</>: <gap> Gwoli prawdy trzeba powiedzieć, że większość romantyków czuła się