Pamiętajmy, iż nie było wtedy aparatów fotograficznych, które pomagają dostrzec kontur trójwymiarowej postaci. Malując scenę realistyczna, opowiadając o czymś, np. o bójce górali (malowidła na drewnie w chórze kościoła w Orawce), odtwarzając wydarzenie, które stało się tematem wotywnego przedstawienia, artysta musiał scenę "zobaczyć po raz pierwszy", wyobrazić ją sobie, nie wspierany nabyta sprawnością. Twórcy, zdani tylko na własna pamięć i wyobraźnię, mieli trudności z uświadomieniem sobie, co i jak należy przedstawić w nowo podjętym temacie. Stad właśnie wywodzi się efekt naiwności w ludowych obrazach. Spójrzmy dla przykładu na obraz Matki Boskiej Saletyfskiej (fot. 139). Dostrzegamy w nim wyraźnie dwa poziomy sprawności