lat (za "Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej") podejmuje analizę złożonego problemu: jak Polacy, a ściślej polskie elity polityczne i intelektualne, wyobrażali sobie na drodze do odzyskania niepodległości w XIX wieku, a szczególnie w okresie popowstaniowym, związki zachodzące między położeniem geograficznym Polski a postulowanym bezpieczeństwem wewnętrznym i zewnętrznym kraju oraz jak postrzegały one współżycie z mniejszościami narodowymi na terytorium, które kojarzyło im się z pojęciem Polska. W głównym nurcie swych rozważań autor analizuje okres do 1918 r., w końcowej części książki nie rezygnuje jednak z zestawienia tych wyobrażeń z "Polską realną", tj. z faktycznym stanem bycia mniejszości narodowych w II Rzeczypospolitej, gdzie stanowiły one