Bibliotekę Polską w Paryżu "opactwem emigracji". Polacy schodzą się tu w święta narodowe, jak na nabożeństwa. Uczeni i literaci przyjezdni czują się zaszczyceni, gdy mogą wygłosić prelekcję w tych dostojnych murach. Już od samego progu ogarniają przybysza staroświeckie półmroki i zapachy. W czytelni siwi profesorowie i młode studentki są tak zatopieni w lekturze, jakby się modlili. W sieni, jak w zakrystii, rozmowy toczą się półgłosem. W sali odczytowej medaliony świętych narodowych - Kościuszko, Niemcewicz, Lelewel - sąsiaduj ą z ciemnymi portretami królów i królowych. W Muzeum Mickiewicza można dotknąć relikwii, jaką jest biurko wieszcza. W salonie Chopina bieleje w serwantce jego maska pośmiertna