cynik
Wielki słownik ortograficzny PWN
cynik -ikiem; -icy, -ików
Słownik języka polskiego PWN
cynizm
• cyniczny • cynicznie • cynik • cynicki
1. «lekceważące odnoszenie się do ogólnie uznawanych autorytetów i zasad etycznych»
2. «zespół poglądów greckiej szkoły filozoficznej Antystenesa»
• cyniczny • cynicznie • cynik • cynicki
Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego
Porady językowe
cynik
11.10.2014
Szanowni Państwo,
w potocznych rozmowach spotkałem się z użyciem słowa cynik w nieco innym znaczeniu, niż podaje słownik. Czasem określa się nim osobę nie tyle lekceważącą uznane autorytety czy zasady etyczne, co sarkastycznie nastawioną do ludzi i wątpiącą w ich moralność, słowem: kogoś, kto uważa, że ludzie są raczej źli, niż dobrzy. Czy jest to nadużycie? A jeśli tak, to jak można lepiej wyrazić taką postawę?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
w potocznych rozmowach spotkałem się z użyciem słowa cynik w nieco innym znaczeniu, niż podaje słownik. Czasem określa się nim osobę nie tyle lekceważącą uznane autorytety czy zasady etyczne, co sarkastycznie nastawioną do ludzi i wątpiącą w ich moralność, słowem: kogoś, kto uważa, że ludzie są raczej źli, niż dobrzy. Czy jest to nadużycie? A jeśli tak, to jak można lepiej wyrazić taką postawę?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
obłuda i cynizm
1.09.2014
W poradzie obłuda i cynizm zauważył Pan, że „nie można być jednocześnie obłudnikiem i cynikiem, przynajmniej nie w tej samej sprawie”. Przeszukanie stron WWW pod kątem wyrażeń cyniczny i obłudny oraz obłudny i cyniczny pokazuje jednak, że obłuda i cynizm idą w parze dosyć często, przynajmniej w tekstach. Nawet w ISJP (s.v. obłudny) znalazł się przykład: „Była cyniczna i obłudna”, a w Wielkim SJP wśród typowych połączeń obłudy jest obłuda i cynizm. O czym to może świadczyć?
obłuda i cynizm
8.09.2011
Jakie relacje semantyczne występują między słowami obłuda i cynizm? Pytanie to zainteresowało mnie po lekturze artykułu prof. Henryka Markiewicza (http://www.przeglad-tygodnik.pl/pl/artykul/henryk-markiewicz-cynizm-rzeczpospolitej – por. ostatnie zdanie). Nigdy nie myślałem o tych słowach jako o antonimach, czy jest to jednak uzasadnione?
Korpus języka polskiego
Autentyczne przykłady użycia w piśmie i mowie zgromadzone w Korpusie
- ... godziny,
że sto lat i w tym sensie.
Temistokles, stary cynik,
co go czasem męczył hyś,
uciekłby spod Salaminy,
gdyby wiedział... - ... udać, czyni z człowieka debila, to kto jest tu mądry? Cynik? Niewesoła to konkluzja. Zrozumiałem też, że moje smutne losy nie...
- ... to oczywiście zgrai zawistnych kombinatorów.
Doszły mnie wieści, że ten cynik, profesor Ligenhorn, na podstawie swojej absurdalnej teorii o intoksykacji psychotycznej...
Encyklopedia PWN
filozof gr. ze szkoły cyników (cynicy);
grecka starożytna szkoła filozoficzna, założona przez Anystenesa z Aten na przełomie V i IV w. p.n.e. i rozwijająca się w Grecji i Rzymie do IV w. n.e.;
