do dzisiaj różnorakie trudności i komplikacje w pojmowaniu i realizowaniu chrześcijańskiej misji tych Kościołów. Wyraża się to w koncentrowaniu ogromnego wysiłku na utrzymaniu choćby pozorów ogólnoniemieckiej organizacyjnej jedności kościelnej, co może czasami nawet przesłaniać istotne problemy duszpasterskie rysujące się coraz wyraźniej w sposób odrębny w każdym z dwóch państw niemieckich. Aczkolwiek twierdzenie, że trudności duszpasterskie płyną wyłącznie, czy nawet głównie z opisanych właśnie przyczyn, byłoby jednostronne, to równocześnie mylące byłoby niedostrzeganie znaczenia tych przyczyn dla stosunków wyznaniowych i sytuacji życia religijnego i ich komplikacji w NRD.<br>Trzeba tu jeszcze dodać, że o ile ciążenie ku namiastkom politycznej jedności Niemiec w Kościele