Innym ważnym czynnikiem historyczno-kulturowym, którego znaczenie nie uległo istotniejszym zmianom (przy pewnej transformacji pod wpływem środków masowego przekazu) jest oddziaływanie na zachowanie archetypów, mitów i symboli powstałych w odległej przeszłości. "Człowiek stanowi egzystencję umieszczoną bardziej w świecie iluzji i znaczeń symbolicznych, aniżeli w tak zwanej rzeczywistości uprzedmiotowionej" (Hurst 1978). Archaiczne, dziedziczone pokoleniowo tzw. archetypy odczuwania, myślenia i zachowań są nieraz źródłem tak intensywnych przeżyć, że zmieniają nie tylko osobowość człowieka, lecz i jego zachowania. Najczęściej mają one charakter symboli, nawiązujących do wyobrażeń pradawnych - mitów i zachowań magicznych. Na ogół nie zdajemy sobie sprawy, jak wielki wpływ na nasze widzenie świata