potopie szwedzkim fala zniszczeń, wraz z zarazą wyludniającą w latach 1705-1714 ogromne połacie kraju, sprawiła, że położenie mieszkańców Rzeczypospolitej w początkach XVIII w. stało się niezwykle trudne, trudniejsze niż mieszkańców wszystkich państw sąsiednich.<br><br>Konfederacja tarnogrodzka. Gdy klęska Szwecji w bitwie pod Połtawą (1709) rozstrzygnęła losy wojny na korzyść Rosji, August II ogłosił swą abdykację za nieważną i przybył do Rzeczypospolitej. Nie docenił jednak wierności konfederatów spod Sandomierza i powrócił do planów wzmocnienia władzy. Wówczas to szlachta wystąpiła otwarcie przeciwko królowi, zawiązując w 1715 r. konfederację w Tarnogrodzie na Lubelszczyźnie. Aby uniknąć rozlewu krwi, obie strony zgodziły się na pośrednictwo cara