dysonans między autoportretem idealnym (jaki chciałbym być) a realnym (jaki jestem). Dysonans ten jednak jest konieczny dla rozwoju człowieka. Dzięki bowiem niezadowoleniu z siebie człowiek wciąż siebie poprawia i zmienia, a na tym właśnie polega jego ewolucja.<br>Autoportret idealny jest rzutowaniem się w przyszłość, jest to obraz własny w przyszłości. Autoportret realny jest obrazem wytworzonym na skutek interakcji z otoczeniem, przede wszystkim dzięki zwierciadłu społecznemu ("takim widzą mnie inni" i "takim widzę się sam"; w tym drugim wypadku działa też zwierciadło społeczne, ale zinternalizowane). Jest on więc obrazem doskonałym, przeszłym. Rozszczepienie autoportretu jest zatem oznaką rozdziału między przyszłością a przeszłością, a