wiąże się nieodłącznie z każdą percepcją, każdym ujęciem świata, jest ona uniwersalnym narzędziem służącym nadawaniu kształtu rzeczywistości". Czy to - moim zdaniem słuszne - stwierdzenie Jarzębskiego można związać z określoną filozofią? Gombrowiczowska forma zdaje się czasem elementem aktu intencjonalnego, którym - jak mniemał Husserl - świadomość dociera do rzeczy. Czasem przypomina raczej "formę symboliczną" <foreign>Cassirera</> - język, mit, sztukę, naukę rozpatrywane łącznie jako ujęcia rzeczywistości przez kulturę. Oględniej więc powiedzieć, że dla Gombrowicza działalność człowieka w świecie "polega przede wszystkim na narzucaniu formy", na przetwarzaniu otaczającej rzeczywistości w strukturę uporządkowaną. Czy "forma" rządzi tylko działalnością ludzką, naturą uwewnętrznioną przez człowieka? Tak, jeśli uznać Gombrowicza za zwolennika