Chopin podnosił "ludowe do ludzkości"? Nie ma zapewne nic osobliwszego we współczesnej literaturze, jak Gombrowiczowska rehabilitacja sarmatyzmu.<br>Zrozumieć dialektykę odrzucenia i przyswojenia to - moim zdaniem - zrozumieć Gombrowicza naprawdę. Powtarza się ona bowiem w wielu okolicznościach i stosuje do każdego niemal przedmiotu (obojętne, czy będzie nim książka, kobieta, krajobraz czy doktryna). Dlatego wszelkie przyszpilenia myśli, która z własnej zdolności do przemiany czyni sobie cnotę najwyższą, muszą zabrzmieć wysoce nielojalnie. Gombrowicza należy oceniać, chwytając zasadę, wedle której sam się dialektycznie przekształca, nie zaś wyłapując chwilowe (a nawet przypadkowe) sformułowania. Inaczej mówiąc, momenty procesu samoprzekształcania bywają u Gombrowicza banalne albo wręcz - niemądre. Jakże jednak