Wielkiego trafiła do literatury pięknej tak polskiej, jak i obcej. W roku 1825 ukazała się powieść Aleksandra von Oppeln-Bronikowskiego pt. "Kazimierz der Grosse Piast", która w roku 1828 ukazała się w polskim przekładzie "Kazimierz Wielki i Esterka". W tymże samym roku wyszła książka Feliksa Barnatowicza pt. "Nałęcz". Także Józef Ignacy Kraszewski w "Królu chłopów" opisał tę znaną historię miłosną z dziejów ostatniego Piasta.<br>Szczególną rolę pełnił mit Esterki w Krakowie. W roku 1787 odwiedził dawną stolicę Piastów i Jagiellonów ostatni nasz monarcha Stanisław August Poniatowski. Nie omieszkał zwiedzić Łobzowa. Zapewne znany był królowi poemat Ignacego Krasickiego "Myszeida" (1775), w którym