prezydenta Ghany); dr. Hastings Bandy - przywódcy ruchu wyzwoleńczego w Nyasaland, wspomnianego już Azikiwe i wielu innych.<br>W ten sposób przez Londyn, Nowy York a także Paryż (gdzie kształciła się elita intelektualna z kolonii francuskich) przebiegał krąg osobistych stosunków niewielkiego stosunkowo grona inteligencji afrykańskiej a stamtąd docierał z powrotem do Akkry, Lagos, Conakry, Nairobi i dziesiątków innych miast w Afryce. A były to wszystko ośrodki. w których urbanizacja i westernizacja wytworzyły ferment społeczny i polityczny.<br>Na tym gruncie i poprzez wpływy, idee przyniesione z Zachodu, rosła ideologia nacjonalizmu afrykańskiego. Jeszcze w latach czterdziestych założenia doktrynalne tego ruchu wypracowane były w Europie lub