na Filipinach czy Borneo, gdzie akurat wtedy dwie trzecie chłopów majaczy w kolejnym ataku malarii. Nie pracuje sam chory, który jest tak osłabiony, że nie może utrzymać się na nogach. Nie wyjdzie w pole cała rodzina, gdyż ktoś musi zostać przy chorych, a często zapada kilka osób z jednej rodziny. Malaria wywołuje obojętność, zabija wolę pracy i przetrwania. Ekonomiści wspominają jeszcze o podatku malarycznym. To dziwne określenie wywodzi się z obliczenia, że produkt wytworzony na terenach nawiedzonych przez malarię musi kosztować co najmniej o pięć procent drożej niż ten, który w tych samych warunkach klimatycznych wyprodukowano w kraju, gdzie zimnica nie