Mątasek (Bory Tucholskie) i uchodzi do Wisły pod Nowem. Z prawej strony najważniejszym dopływem jest historyczna Osa, która stanowiła granicę Polski za czasów Bolesława Chrobrego. Bierze ona początek na pn.-zach, od Iłowy, a do Wisły wpada tuż przy południowym; urwistym zboczu zakolowego półwyspu, tzw. Górach Łosiowych. Od miejscowości Kłódka Osa połączona jest z Wisłą poprzez jez. Tarpno 7,5 km długim kanałem Trynką. Kanał ten przeprowadzony został za Zygmunta Augusta (1552 r.) dla zaopatrzenia Grudziądza w wodę oraz energię napędową do poruszania młynów. Długą historię ma również rów Hermana. Wykopany został za Krzyżaków w 1386 r. Rowem tym sprowadzano dla